Babyboomers willen kost wat kost voorkomen dat ze voor hun laatste levensjaren terug op internaat moeten. Een rusthuis is hun worst case scenario. Verwonderlijk hoeft dat niet te zijn. In de pas van zijn voorgangers lopen, is iets waar je de babyboomer nooit in zijn leven op kon betrappen. Je weet wel, de protestgeneratie. Intussen nemen ze hun voorzorgen blijkt uit de vele co-housing projecten die op verschillende plaatsen de kop opsteken. In de agenda van samenhuizen.be staat in februari bijna dagelijks ergens te lande een infosessie gepland over een nieuw co-housing project. Infosessies die vooral 50+ aanspreken.

Daarnaast is de kans groot dat je volgende week op Batibouw heel wat 50-plussers tegen het lijf loopt die op zoek zijn naar inspiratie en informatie om te verbouwen. Uit een enquête van seniorennet bleek dat 50% van de ondervraagden in de komende maanden wil verbouwen om het alledaagse leven te vergemakkelijken en langer zelfstandig te kunnen wonen.

“Of ik misschien later in een rusthuis wil terecht komen,” kaatst Steven D’Haens, initiatiefnemer van De Living, een co-housing project voor 55+, de bal terug als ik naar zijn drijfveren achter dit initiatief pols. In 2019 wil hij met Symbiosis, de vzw achter De Living, de poorten van de Sint-Lambertuskerk in Antwerpen en het Karmelitessenklooster in Gent openen als co-housing pand voor 55+. De eerste infosessies zijn achter de rug. Intussen lopen in Wolvertem de bouwwerken van De Okelaar in een oud klooster en school stilaan op hun einde en zijn straks ook de laatste units de deur uit. Allebei projecten die op initiatief van vijftigers zijn ontstaan. De Living vooral om met generatiegenoten samen oud te kunnen worden in een setting die een balans tussen individualiteit en collectiviteit garandeert. De Okelaar om met verschillende generaties samen te leven en de zorgen en noden van jong en oud met elkaar te kunnen delen. Het roept herinneringen op aan de gemeenschapshuizen uit hun jonge jaren.

In de ogen van babyboomers staat de zorg teveel centraal in de initiatieven die de overheid en private initiatieven tot op vandaag aanbieden. Onderzoek toont trouwens aan dat senioren langer zelfstandig in hun thuisomgeving kunnen wonen, ongeacht een medisch probleem, als ze dit in hun individuele woning of één of andere co-housing setting kunnen doen. (Peter Camp in zijn boek Wonen in de 21ste eeuw. p.465)

“Ouderen zullen kunnen kiezen tussen de gouden kooi van een woonzorgcentrum en projecten als De Living”

“We evolueren naar een meersporenbeleid,” stelt Steven D’Haens, “waar ouderen zullen kunnen kiezen tussen de gouden kooi van een woonzorgcentrum en projecten als De Living waar ouderen met de hulp van leeftijdsgenoten al dan niet aangevuld met ingekochte hulp oud kunnen worden. Kangoeroewonen en duplexwonen horen zeker ook in dit rijtje thuis. Alles wat helpt om een woon- en zorgcentrum te vermijden, of op zijn minst zo lang mogelijk uitstellen, komt in aanmerking.

De wetgeving loopt echter achter op deze nieuwe samenlevingsvormen. Zo kunnen medebewoners een uitkering verliezen of gevoelig zien dalen omdat ze op slag als samenwonend worden beschouwd terwijl ze enkel gemeenschappelijke ruimtes en het adres met elkaar delen. Anderzijds voorziet de overheid tijdelijk experimenteerruimte voor dit soort co-housing projecten. Zo kan tot op behaalde hoogte afgeweken worden van de minimum oppervlakte in de privé units omdat er ook gemeenschappelijke ruimtes zijn die de tekorten vaak ruimschoots compenseren.

Initiatieven als woonzorgcentra ziet Anneleen Vandenberk van wonenna60.be op termijn verdwijnen. Babyboomers willen kost wat kost voorkomen om over een aantal jaren de volgende bewoners van deze centra te zijn. Vijftigers blijven niet bij de pakken zitten zoals blijkt uit de voorbeelden hierboven. Op termijn zullen de top-down initiatieven plaats moeten maken voor bottom-up initiatieven waar vijftigers zelf het roer in handen nemen, wellicht in coöperatie met de professionele zorgsector. Binnen deze co-housing setting ontwikkelt mantelzorg zich op een organische manier binnen en tussen verschillende generaties. Iets wat de overheid genegen is, wil men binnenkort nog de factuur van de vergrijzing kunnen betalen.

Met dank aan iedereen die reageerde op mijn oproep op Linkedin om tips, links, contacten, inzichten, … met me te delen over dit onderwerp. Ik kon niet alles verwerken in deze blogpost maar komt me zeker nog van pas voor het boek dat ik intussen aan het schrijven ben over de vergrijzende babyboomer.